Karta rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
Karta rezydenta to jeden z dokumentów poświadczających prawo cudzoziemca do legalnego pobytu w Polsce. Dla tych, którzy nie mogą uzyskać zezwolenia na pobyt stały w Polsce (karty stałego pobytu), takim dokumentem może być karta rezydenta UE. Wydawane jest po uzyskaniu zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Zezwolenie jest stałe, ale karta nie. Musi być okresowo odnawiany, ponieważ jest wydawany na pięć lat.
Obcokrajowiec może uzyskać zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego pod następującymi warunkami:
* przebywał w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat (mowa tu o tym, że cudzoziemiec ma prawo przebywać poza Polską nieprzerwanie nie dłużej niż 6 miesięcy, a łączna suma wszystkich przerw nie może przekroczyć 10 miesięcy);
* miał stałe i stabilne dochody w ciągu ostatnich 3 lat;
* posiada ubezpieczenie zdrowotne
* posiada dokument potwierdzający znajomość języka polskiego na poziomie nie niższym niż B1.
Istnieją jednak wyjątki, które nie mają wpływu na wydanie zezwolenia na pobyt długoterminowy. W szczególności, gdy długi pobyt poza granicami Polski wynikał z następujących przyczyn:
* praca za granicą na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terenie Polski;
* trudna sytuacja życiowa (gdy obecność cudzoziemca jest obowiązkowa);
* odbycie stażu lub udział w wydarzeniach zagranicznych, które są przewidziane na studia na polskiej uczelni.
Zdarzają się jednak przypadki, gdy okres pobytu dla karty rezydenta jest obliczany inaczej – liczona jest tylko połowa faktycznego okresu pobytu. Dotyczy to studentów zagranicznych, którzy kształcą się w Polskie uczelnie i osoby, które podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe.
Na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE cudzoziemiec otrzymuje szereg korzyści, a mianowicie:
* brak konieczności wydawania zezwolenia na pracę;
* wielokrotne przejścia graniczne z Polską bez konieczności otwierania wizy;
* bezpłatne przejazdy w strefie Schengen (nie dłużej niż 3 miesiące w okresie 6 miesięcy);
* możliwość kupna i podpisania nieruchomości w Polsce;
* prawo do rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce;
* możliwości legalizacji członków rodziny w kraju („łączenie rodzin”).
Karta rezydenta UE, która została wydana przez polskie władze, nie uprawnia do zatrudnienia w innych krajach UE poza Polską. Wymagane jest do tego dodatkowe zezwolenie. Ale karta znacznie upraszcza ten proces, w szczególności skrócona jest lista dokumentów niezbędnych do legalizacji długoterminowego pobytu i pracy w UE poza Polską.
Aby uzyskać kartę mieszkańca UE należy wystąpić do urzędu wojewódzkiego w miejscu zamieszkania cudzoziemca z następującymi dokumentami:
* wypełniony wniosek w języku polskim o wydanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
* paszport zagraniczny i kopie stron ze znakami;
* 4 zdjęcia w formacie 3,5x4,5 cm;
* potwierdzenie mieszkania (wynajem, własny dom);
* potwierdzenie legalnego pobytu w Polsce od co najmniej 5 lat;
* zaświadczenie, które potwierdzi źródło stałego dochodu (musi pokryć środki na utrzymanie siebie i członków rodziny. Polski rząd ustalił minimalne limity tych kwot: 701 zł na jedną osobę lub 528 zł na każdą osobę w rodzinie . Ponadto, aby potwierdzić stabilny dochód, mogą być wymagane obliczenia RIT za ostatnie 2-3 lata.);
* ubezpieczenie zdrowotne;
* potwierdzenie znajomości języka polskiego co najmniej na poziomie B1 (dyplom ukończenia kursów lub dyplom ukończenia szkoły lub ukończenia szkoły w języku polskim. Wymóg ten nie dotyczy osób poniżej 16 roku życia);
* paragon skarbowy (640 zł, a w przypadku pozytywnej decyzji dodatkowo 50 zł za wykonanie karty plastikowej. Płatności można dokonać bezpośrednio w kasie Urzędu Wojewódzkiego lub przelewem pieniądze na konto, które można otrzymać w tym samym oddziale dla cudzoziemców);
* dokumenty potwierdzające dane podane we wniosku;
* dokumenty uzasadniające powody uzyskania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE (np. umowa o pracę).
Procedura rozpatrywania sprawy trwa 3 miesiące, ale wszystko zależy od konkretnej sytuacji, więc czasami może trwać nawet rok. W tym okresie polskie służby ( policja, straż graniczna, organy bezpieczeństwa wewnętrznego itp.) przeprowadzają kontrolę danych wnioskodawcy. Zdarzają się przypadki, w których proces może wymagać dodatkowych dokumentów, które należy przekazać inspektorowi, który podejmie decyzję w sprawie.
Do czasu podjęcia decyzji o wydaniu karty cudzoziemiec przebywa w Polsce na podstawie stempla w paszporcie zagranicznym. Potwierdzi legalny pobyt. Pieczęć tę można uzyskać tylko wtedy, gdy wniosek o pobyt rezydenta długoterminowego UE został złożony nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu w Polsce i nie zawierał błędów, które utrudniałyby proces wyrobienia karty.
Pamiętaj, że pieczątka nie zapewnia takich samych korzyści jak wiza. Oznacza to, że na jego podstawie cudzoziemiec nie może podróżować do krajów strefy Schengen. W takim przypadku pieczątka w paszporcie umożliwia legalny pobyt w Polsce i wyjazd do kraju pochodzenia. Aby jednak wrócić, musisz uzyskać wizę lub użyć paszportu biometrycznego (jeśli dni okresu bezwizowego nie wygasły).
Istnieją sytuacje, w których cudzoziemcowi można odmówić rozpatrzenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Dzieje się tak w tych przypadkach, gdy wnioskodawca przebywa w Polsce:
* bez dokumentów uprawniających do pobytu;
* na podstawie wizy Schengen (wydanej ze względów humanitarnych);
* studiowanie na uniwersytecie lub w celu szkolenia podnoszących kwalifikacje zawodowe;
* w związku z uzyskaniem zgody na pobyt tolerowany lub ochronę czasową;
* na podstawie pobytu krótkoterminowego w Polsce;
* przekroczenie granicy w ramach małego ruchu transgranicznego;
* nie złożył odcisków palców w celu wydania karty pobytu.
Obcokrajowiec zostanie odrzucony również, jeśli przebywa poza Polską lub ma problemy z prawem. Na przykład:
- aresztowanie;
- zatrzymanie z pobytem na komisariacie;
- pozbawienie wolności na mocy orzeczenia sądu;
- wydanie przez właściwe organy decyzji o zakazie opuszczania Polski
- deportacja itp.
W niektórych przypadkach zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE może zostać cofnięte. Dzieje się tak, gdy cudzoziemiec:
* stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa lub ochrony porządku publicznego;
* wyjechał z Polski na ponad 6 lat;
* opuścił terytorium Unii Europejskiej na 12 miesięcy lub w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy wymagającej wysokich kwalifikacji na 24 miesiące;
* zalegalizował swój pobyt na terytorium innego kraju europejskiego poprzez uzyskanie tam zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Jeżeli decyzja wojewody w sprawie zezwolenia na pobyt jest negatywna, cudzoziemcowi przysługuje prawo odwołania się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w Warszawie. Konieczne jest złożenie wniosku w ciągu 14 dni od momentu otrzymania odmowy. Proces rozpatrywania sprawy potrwa 1-2 miesiące. Jeśli odpowiedź z Warszawy jest również negatywna, istnieje możliwość odwołania się do sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od momentu otrzymania decyzji.
Rozpatrzenie odwołania nie legalizuje pobytu w Polsce, co oznacza, że cudzoziemiec musi martwić się o powody, dla których może przebywać w kraju podczas trwania tego procesu.